3<\/a>) Su emilimini art\u0131rarak suyun h\u0131zla uzakla\u015fmas\u0131 yerine topra\u011fa n\u00fcfuz etmesini sa\u011flar. <\/p>\n\n\n\nBu nedenle y\u00fczeydeki suyun ak\u0131\u015f\u0131n\u0131 yava\u015flat\u0131r. Kompost ayr\u0131ca topra\u011f\u0131 bir arada tutar, \u00f6zellikle erozyona yatk\u0131n kumlu topraklarda \u00e7ok faydal\u0131d\u0131r. Taze kompostu, organik maddenin \u00e7\u00fcr\u00fcme s\u00fcreci s\u0131ras\u0131nda \u00fcretilen humus sayesinde topra\u011f\u0131 bir arada tutabilen bir “yap\u0131\u015ft\u0131r\u0131c\u0131” olarak d\u00fc\u015f\u00fcnebilirsiniz.<\/p>\n\n\n\nKompost Nas\u0131l Yap\u0131l\u0131r: Kompostu Olu\u015fturan Bile\u015fenler<\/strong><\/h4>\n\n\n\nAt\u0131k organik maddeleri par\u00e7alayan organizmalar\u0131n ya\u015famas\u0131 i\u00e7in d\u00f6rt temel unsur gerekir: azot, karbon, hava ve su<\/strong>. T\u00fcm kompostlanabilir malzemeler karbon i\u00e7erirken, farkl\u0131 miktarlarda azot da i\u00e7erirler. <\/p>\n\n\n\nBa\u015far\u0131l\u0131 kompostlama, do\u011fru malzeme kombinasyonunu kullanmakla ilgilidir. En iyi karbon-azot oran\u0131n\u0131 elde etmek ve do\u011fru miktarda hava ve suyu s\u00fcrd\u00fcrmek gerekmektedir. \u0130deal karbon-azot oran\u0131, 1 birim azot i\u00e7in 25 ila 30 birim karbon olmal\u0131d\u0131r<\/strong>. <\/p>\n\n\n\nKarbon fazla ise par\u00e7alanma s\u00fcresi uzar. Fazla azot i\u00e7eren malzeme ise kaygan, \u0131slak ve k\u00f6t\u00fc kokulu bir y\u0131\u011f\u0131n olu\u015fturabilir. Bu sorunlar, ihtiyaca g\u00f6re karbon veya azot i\u00e7eren malzeme ekleyerek kolayca \u00e7\u00f6z\u00fclebilir.<\/p>\n\n\n\n
\nAzot \u0130\u00e7in “Ye\u015fil” Malzemeler<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nAzot, bitkilerin ve hayvanlar\u0131n b\u00fcy\u00fcmesi ve \u00fcremesi i\u00e7in temel bir elementtir. Daha y\u00fcksek azot-karbon oran\u0131 genellikle taze organik malzemelerde bulunur. Evdeki baz\u0131 ye\u015fil malzemeler aras\u0131nda at\u0131k \u00e7im, yemek art\u0131klar\u0131 ve kahve telvesi bulunur.<\/p>\n\n\n\n
\nKarbon \u0130\u00e7in “Kahverengi” Malzemeler<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nKarbon da hayati \u00f6neme sahip olup kahverengi bitki malzemelerinde bulunur. Karbon, ayr\u0131\u015ft\u0131r\u0131c\u0131lar\u0131n besin kayna\u011f\u0131d\u0131r. Kahverengi malzemeler aras\u0131nda \u00f6l\u00fc yapraklar, dallar ve ka\u011f\u0131t var.<\/p>\n\n\n\n
\nOksijen ve Su<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nAyr\u0131\u015ft\u0131r\u0131c\u0131lar, di\u011fer organizmalar gibi oksijen ve suya ihtiya\u00e7 duyar. H\u0131zl\u0131 kompostlama i\u00e7in do\u011fru hava ve su miktar\u0131n\u0131 sa\u011flamak gerekir. Optimal hava ak\u0131\u015f\u0131, malzemeleri katmanlamak, malzemeleri k\u00fc\u00e7\u00fck par\u00e7alara b\u00f6lmek ve y\u0131\u011f\u0131nlar\u0131 d\u00fczenli olarak \u00e7evirmekle sa\u011flanabilir. Su a\u00e7\u0131s\u0131ndan, ideal y\u0131\u011f\u0131n s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f bir s\u00fcnger gibi \u0131slak olmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
\nIs\u0131<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nS\u0131cak kompostlama, ye\u015fil ve kahverengi malzemelerin, hava ve su dengesiyle aerobik organizmalar\u0131n geli\u015fimi i\u00e7in ideal ko\u015fullar olu\u015fturdu\u011fu bir s\u00fcre\u00e7tir. Aerobik organizmalar (oksijenli ortamlarda \u00fcreyen canl\u0131 t\u00fcrleri), at\u0131klar\u0131 par\u00e7alayarak \u00fcrerken optimum s\u0131cakl\u0131k 54 ila 60 derece aras\u0131nda olur. <\/p>\n\n\n\n
\nD\u00fczenli Havaland\u0131rma<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nHavaland\u0131rma, aerobik bir ortam\u0131 te\u015fvik eder, b\u00f6ylece kompostlama s\u00fcreci h\u0131zlan\u0131r ve kokular azal\u0131r. Yaz\u0131n haftada bir kez, k\u0131\u015f\u0131n ise \u00fc\u00e7 ila d\u00f6rt haftada bir y\u0131\u011f\u0131n\u0131n\u0131z\u0131 havaland\u0131rman\u0131z \u00f6nerilir. Boru veya b\u00fcy\u00fck \u00e7ubuklar ekleyerek do\u011fal hava ak\u0131\u015f\u0131n\u0131 art\u0131rabilirsiniz.<\/p>\n\n\n\n
\nNem D\u00fczeyini Koruma<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nNem, kompostlama i\u00e7in elzemdir – y\u0131\u011f\u0131n\u0131z her zaman s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f bir s\u00fcnger gibi bir dokuya sahip olmal\u0131d\u0131r. \u00c7ok kuru bir y\u0131\u011f\u0131n; kompostlamay\u0131 yava\u015flatabilirken, \u00e7ok \u0131slak bir y\u0131\u011f\u0131n anaerobik bir ortam olu\u015fturabilir, k\u00f6t\u00fc kokulara neden olabilir ve ayr\u0131\u015fmay\u0131 yava\u015flatabilir. Y\u0131\u011f\u0131n\u0131n\u0131z kurursa (veya daha fazla \u0131slak malzeme ekleyin) sulay\u0131n; \u00e7ok \u0131slaksa karbon a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 kahverengi malzemeler ekleyin.<\/p>\n\n\n\n
\nBoyut<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nBir kompost kutusu veya y\u0131\u011f\u0131n\u0131 i\u00e7in ideal boyut 0.9 metre k\u00fcpt\u00fcr. Yemekleri veya bah\u00e7e at\u0131klar\u0131n\u0131z\u0131 kutunuza veya y\u0131\u011f\u0131n\u0131za eklemek i\u00e7in \u00f6nce daha k\u00fc\u00e7\u00fck par\u00e7alara ay\u0131r\u0131n. Par\u00e7alar ne kadar k\u00fc\u00e7\u00fckse, ayr\u0131\u015fma o kadar h\u0131zl\u0131 olur. Bir parmak kal\u0131nl\u0131\u011f\u0131ndan daha kal\u0131n hi\u00e7bir \u015fey eklememek ana kurald\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
\nKonum<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\n\u0130deal kompost yeri kuru ve g\u00f6lge bir aland\u0131r. Nemli bir yerde ya\u015f\u0131yorsan\u0131z, y\u0131\u011f\u0131n\u0131n\u0131z\u0131 oluk alt\u0131na veya su drenaj\u0131 k\u00f6t\u00fc olan yerlere koymaktan ka\u00e7\u0131n\u0131n; aksi takdirde y\u0131\u011f\u0131n \u00e7ok fazla \u0131slanabilir. G\u00fcne\u015fli bir yerde ya\u015f\u0131yorsan\u0131z, kompostun \u00e7ok h\u0131zl\u0131 kurumamas\u0131 ve s\u00fcrekli su eklemek zorunda kalmaman\u0131z i\u00e7in g\u00f6lgelikli bir yer bulun.<\/p>\n\n\n\n
\nKomposta Ba\u015flang\u0131\u00e7 ve Bak\u0131m<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nY\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131 olu\u015fturmak i\u00e7in ye\u015fil ve kahverengi malzemeleri s\u0131rayla ince tabakalar halinde ekleyin ve son katman\u0131 kahverengi ile bitirin. Malzemeleri zamanla eklemeye devam ederek en iyi y\u00fckseklik olan 0.9 metreye ula\u015fana kadar devam edebilirsiniz. <\/p>\n\n\n\n
Katmanlad\u0131\u011f\u0131n\u0131z s\u0131rada ihtiyaca g\u00f6re y\u0131\u011f\u0131na su ekleyin. Ard\u0131ndan y\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00f6rt g\u00fcn boyunca ba\u015flang\u0131\u00e7 ayr\u0131\u015fmas\u0131na izin vermek i\u00e7in b\u0131rak\u0131n. Daha sonra d\u00fczenli olarak havaland\u0131rabilir ve nem seviyesini kontrol edebilirsiniz.<\/p>\n\n\n\nNeleri Kompostlayabilirsiniz? <\/strong><\/h5>\n\n\n\n\nAt\u0131k \u00e7imler<\/li>\n\n\n\n Solmu\u015f yapraklar ve k\u00fc\u00e7\u00fck dal par\u00e7alar\u0131<\/li>\n\n\n\n Ah\u015fap par\u00e7alar\u0131 ve tala\u015f<\/li>\n\n\n\n Saman <\/li>\n\n\n\n Meyve ve sebze at\u0131klar\u0131<\/li>\n\n\n\n Kahve telvesi, filtreler, \u00e7ay po\u015fetleri<\/li>\n\n\n\n Karton rulolar<\/li>\n\n\n\n Kurutucu ve elektrikli s\u00fcp\u00fcrge haznesindeki at\u0131klar<\/li>\n\n\n\n \u015e\u00f6mine k\u00fcl\u00fc<\/li>\n\n\n\n Ev bitkilerinden kalan at\u0131klar<\/li>\n\n\n\n Kabuklu yemi\u015fler<\/li>\n\n\n\n Par\u00e7alanm\u0131\u015f gazete<\/li>\n\n\n\n Pamuklu ve y\u00fcnl\u00fc bezler<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nNeleri Kompostlayamazs\u0131n\u0131z? <\/strong><\/h6>\n\n\n\n\nS\u00fct \u00fcr\u00fcnleri. Kokuya neden olabilir ve zararl\u0131 organizmalar\u0131 \u00e7ekebilir.<\/li>\n\n\n\n \u0130la\u00e7l\u0131 bah\u00e7e art\u0131klar\u0131. Kimyasallar yararl\u0131 kompost organizmalar\u0131n\u0131 \u00f6ld\u00fcrebilir.<\/li>\n\n\n\n K\u00f6m\u00fcr veya mangal k\u00fcl\u00fc. Her ikisi de bitkilere zararl\u0131 olabilecek maddeler i\u00e7erebilir.<\/li>\n\n\n\n Hastal\u0131kl\u0131 veya b\u00f6cek istilas\u0131 alt\u0131nda olan bitkiler. <\/li>\n\n\n\n Evcil hayvan d\u0131\u015fk\u0131s\u0131. \u0130nsanlar i\u00e7in zararl\u0131 parazitler, bakteriler veya mikroplar i\u00e7erebilir.<\/li>\n\n\n\n Et art\u0131klar\u0131 veya bal\u0131k kemikleri. K\u00f6t\u00fc kokuya neden olabilir ve zararl\u0131 organizmalar\u0131 \u00e7ekebilir.<\/li>\n\n\n\n Siyah ceviz a\u011fac\u0131 dal veya yapraklar\u0131. Di\u011fer bitkilere zararl\u0131 maddeler salabilir.<\/li>\n\n\n\n Bitkisel ya\u011f, hayvansal ya\u011f veya kullan\u0131lm\u0131\u015f herhangi bir ya\u011f \u00e7e\u015fidi. K\u00f6t\u00fc kokuya\u00a0 neden olabilir ve zararl\u0131 organizmalar\u0131 \u00e7ekebilir.<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\nEda Demir<\/em><\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"Kompostlama, bir zamanlar canl\u0131 olan organik at\u0131klar\u0131 al\u0131p\u00a0 zengin, besleyici bir toprak takviyesine d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrme bilimi ve sanat\u0131d\u0131r. Bu yaz\u0131m\u0131z, \u00f6ncelikle kendi evinizde uygulayabilece\u011finiz kompostlama y\u00f6ntemlerine odaklan\u0131yor.<\/p>\n","protected":false},"author":14,"featured_media":57855,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_jetpack_memberships_contains_paid_content":false,"footnotes":""},"categories":[29],"tags":[],"class_list":["post-57854","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-surdurulebilirlik-tr-tr"],"aioseo_notices":[],"jetpack_sharing_enabled":true,"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/ecording.org\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/pexels-lisa-fotios-1301856-scaled.jpg?fit=2560%2C1707&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/57854"}],"collection":[{"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/14"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=57854"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/57854\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/57855"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=57854"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=57854"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/ecording.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=57854"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/ecording.org\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/pexels-eva-bronzini-5503338-1.jpg?resize=525%2C787&ssl=1\")
<\/figure>\n\n\n\n![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/ecording.org\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/pexels-karolina-grabowska-4207908.jpg?resize=525%2C350&ssl=1\")
<\/figure>\n\n\n\n![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/ecording.org\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/pexels-markus-spiske-113335.jpg?resize=525%2C350&ssl=1\")
<\/figure>\n\n\n\n![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/ecording.org\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/pexels-airin-party-767240.jpg?resize=525%2C350&ssl=1\")
<\/figure>\n\n\n\n